Rita e os principios
“Hoxe estou moi enfadada. Souben que violaron unha rapaza nun
portal. Todo o mundo oíu os berros da rapaza, e todo o mundo saíu a ver qué
pasaba, pero ninguén fixo nada. Mesmo houbo xente que baixou no ascensor e, ao abrirse
a porta, asomáronse. Pero, ao ver a escena, déronlle rapidamente ao botón de
pechar e subiron de volta. Hai veces que os seres humanos nin somos humanos nin
somos nada. Oxalá fósemos animais, que miran uns polos outros máis do ca nós...”
E segundo vai
falando, o rostro de Rita alporízase e a tensión da súa voz aumenta até parecer
irse romper.
“Vós xa sabedes que morreu Haile Selassie, non? Sabedes quén foi
Haile Selassie? Haile Selassie era un ditador. O ditador de Etiopía. Sabedes o
que é un ditador? Pois un ditador é un señor que lle chucha o suor ás vosas
nais e ao vosos pais. O suor de traballar, pois Haile Selassie o bebía como
quen bebe auga. Iso é o que fai un ditador, chuchar o suor do traballo da
xente. Un ditador é un señor que impón a súa lei á forza e coa forza das armas,
non coa forza da razón, e a súa lei non é unha lei boa para todo o mundo, non,
a súa lei só lle beneficia a el. Pois Haile Selassie, o ditador de Etiopía, que
era un señor cunha vida que non reportaba cousa boa a ninguén, morreu este verán.
Pero aínda quedan ditadores noutros sitios.
E han de morrer todos, como Selassie...” E dá a volta sobre si,
Rita, e sae da aula, coas táboas da súa saia plisada movéndose a compás e o seu
olor azul.
“Este sábado as fillas duns amigos viñeron de visita á miña
casa, na aldea. Estaban xogando na horta, e vendo as mazás vermellas da
maceira, a maior delas dixo asombrada: -E logo quén puxo as mazás nesa árbore? A
min paréceme que se o mundo consinte que unha nena crea que as mazás nacen nos
supermercados, o mundo non vai por bo camiño...” E Rita move a
cabeza, co seu pelo negro tan curtiño, o que cortou de repente un día, no tempo
en que as mulleres tiñan melenas longuísimas ou peiteados enormes cheos de laca.
“Xa sei que abristes as caixas e collestes as “nocillas” de
propaganda da clase do medio. Non hai castigo... Pero tedes que saber que o que
importa non son as nocillas, nin que as collésedes, que iso non é roubar,
porque xa eran para vós... O que importa é que quedaron sen elas os máis
pequenos, que eran os primeiros a quen llas había que dar... Importa que non
compartíchedes e non pensáchedes que antes que ninguén son os pequenos, os
pequenos e os anciáns son o primeiro... E rectifico: isto non é roubar, certo,
porque xa eran vosas, pero coidado, porque por así se comeza...” E pecha a
porta da nosa aula, que tiña só un pouquiño aberta, mentres, apoiada na manilla,
facía amago de irse despois de cada idea que enunciaba sobre o furto do
chocolate. Máis tarde, no recreo, escoitei desde o baño o seu riso, relatando
as nosas fazañas a outros profes: “Serán parvos, os maiores estes, a piques
de rematar a escola e irse polo mundo, e collendo as nocillas unha a unha, a
ver se non se notaba... Pobres... tíñades que verlles as caras durante a
bronca! Qué pena daban! Custoume traballo non rir...”
“Onte estaba eu na tenda comprando pan e veume unha veciña e
díxome, así, con moita complicidade: -E logo, Rita, a ti qué che parece,
fulanita, que está pintando a casa co seu noivo, que os vexo eu polo patio de
luces. Os dous xuntos, xuntos e sos, metidos dentro da casa! Mira ti, sen
importarlle o qué dirán dela! E a súa nai? O que estará pasando, pobre nai!
Claro que, a culpa é da nai, porque se unha rapaza fai iso é que non foi ben
criada, non che parece? E entón eu dixen: -Pois a min o que me parece unha
lástima é que os seus fillos teñan unha nai coma vostede, que ocupa o tempo en
espiar polo patio e en meterse na casa da xente sen que a conviden. Mire,
voulle decir o que me parece. Paréceme estupendo que fulanita pinte co seu mozo
o que lle pete, paréceme unha cousa moi san que acondicionen a súa casa porque,
se van vivir nela, o máis normal é que queiran poñela ao seu gosto. E aínda me
parecería mellor que a levasen a vostede a pintar con eles, a ver se pintando se
lle quitaban as gañas de andar falando por aí da vida dos demais. E insiste, mentres xa
sae pola porta para ir á clase do lado, que a anécdotas que nos deixa de vez en
cando son contadas de paso, de camiño a outras aulas, porque a señorita Rita
lles dá clase aos peques e nós somos maiores que estamos a piques de rematar a
escola e irnos polo mundo: “Qué teima ten a xente en meterse na vida dos
demais, co entretido que é vivir a propia! E o traballo que dá!”.
Moitos anos despois dos tempos destes recordos me reencontrei
con Rita. Unha día, ao rematar un quefacer común, sentamos a tomar algo nun
café. Sentamos as dúas levantando a saia para non enrugala, ela coa súa graza
natural e eu co meu “colocando a saia como Rita para sentar”. A aquela altura
xa descubrira que levaba facendo aquel xesto dela sen decatarme desde nena e xa
decidira disfrutar de facelo a sabendas.
Diante de toda aquela xente que nos acompañaba, Rita dispúxose a comentar a
tarefa compartida. Pero antes, mirándome aos ollos e sorrindo, dixo así: “Pois
sabes qué, Mariflor... que estou moi orgullosa de ti”. E aí comprendín eu que xa conseguira ser un pouco a muller que desde nena quería.
